Türkiye’de köy kalkınma derneğini ilk defa Tavlusunlular kurmuş. Anıtkabir’de ve T.B.M.M.’de Tavlusunlu taş ustaları çalışmış. Darüşşafaka’nın kurucusu Faik Mustafa Hilmi Paşa Tavlusunlu’dur. Kayseri’nin ilk Müslüman Türk eczacısı Mustafa Mahir Kafescioğlu, Kayseri’nin ilk belediye başkanı Tavlusunlu, Atatürk’ün portre ressamcısı Feyhaman Duran’ın babası Tavlusunlu, Türkiye’nin önde gelen mermercileri Tavlusun’dan çıkmış. Gazeteci Teodor Kasap Tavlusunlu’dur. Tavlusun’da Ermeniler,Rumlar ve Türkler birarada yaşamışlar.
Tavlusun zamanında sevgi hoşgörü ve kardeşliğin merkezi bir yerleşke olmuş. Rumlar, Ermeniler ve Türkler 20. yüzyılın başlarına kadar bir arada yaşamışlar. Eskiyi bilenler bilir, eskiden sokak aralarında mahalle çeşmeleri varmış. Tavlusun’da da taş evlerin arasındaki sokaklardaki çeşmelerden Ermeniler, Rumlar ve Türkler birlikte su içerlermiş, sularını beraber taşırlarmış ki ta araya nifak tohumları ekilene kadar. Kayıtlara göre zamanında Tavlusun nüfusunun 117’sini Ermeniler oluşturmaktaymış. Buna istinaden Tavlusun’da iki ayrı yerde bulunan Ermeni ve Rum kiliselerinin varlığı bu üç milletin bir arada yaşadığının örneğidir. Ama bu üç milletin bir arada kardeşçe yaşayabilme gerçeği, zamanın siyasetçi ve politikacılarının yanlış tutumlarından dolayı günümüze ulaşamadan yok olmuş.
Bir çocukluk hayali belgesel
Niğde Üniversitesi Radyo – Tv Yayımcılığı bölümü mezunu Kayseri’de bir kamu kurumunda özel güvenlik görevlisi olarak çalışan Hayrettin Doğan, doğup büyüdüğü her yeri tarihle örülmüş, daracık sokaklarında geçmişin ayak izlerine her an rastlamanın mümkün olduğu Tavlusun Mahallesi’nin belgeselini 8 ayda çekerek, bir çocukluk hayalini gerçekleştirdi. 1 saat 20 dakika süren belgesel çekiminin teknik kadrosu şu isimlerden oluşuyor: Yapımcı-Yönetmen : Hayrettin Doğan, sunucu Çınar Can Özyürek, seslendirme Ertuğrul Atabey Ok, drone çekimleri Hüseyin Özkara, kamera Fatih Koçak, Serdar Koç, Hayrettin Doğan, teknik destek Buğra Öztürk, Murat Mert Özatağ, Gökhan Tekin, Selçuk Onur.
Hititler döneminden beri parlak uygarlıklara ev sahipliği yapmış
Yapımcı yönetmen Hayrettin Doğan, dergimize yaptığı yazılı açıklamada şunları söyledi. “Tavlusun, Kayseri ve Sivas yolundan başlayan Derevenk Vadisi’nin Kayseri’ye bakan yüzünde yer alan ve Hititler döneminden beri parlak uygarlıklara ev sahipliği yapmış bir yerleşim yeridir. 1605 yılına kadar mahkeme kayıtlarında ve diğer kayıtlarda Tavansun diye geçmektedir. Adının anlamı ise, Tavlı ve Tavanlı obasına ait olmak anlamına gelmektedir. Tavlı ve Tavanlı Türk obası, zamanında buraya gelip yerleşmiş ve bölgeye adını vermiştir. Yerleşim yerinin tarihi pek bilinmese de, çevresinde bulunan oyma kayaların olmasından dolayı tarihin ilk çağlarına kadar eski bir yerleşim yeri olduğu anlaşılmaktadır.”
Aydınlar diye anılan yerleşim yerinin adıdır Tavlusun
Osmanlı Devleti zamanında bile okuma yazma oranının yüksek olduğu ve bundan dolayı az sürede olsa Aydınlar diye anılan yerleşim yerinin adıdır Tavlusun diyen Yapımcı yönetmen Hayrettin Doğan, “Bir zamanlar Türk, Rum ve Ermeni evlerindeki ortak kuyulardan su içilen sevgi ve hoşgörünün simgesidir Tavlusun. Kahraman Süleyman yüzbaşının ve 48 şehidin, Türkiye’nin ilk kadın mimarı Leman Cevat Tomsu’nun, Mustafa Kemal Atatürk’ün komşusunun evinin olduğu, Anıtkabir’e ve Türkiye Büyük Meclisi’ne taş işleme ustaları gönderen, Kayseri’ye uzun yıllar belediye başkanlığı yapmış Mehmet Ali Efendi’nin ve oğlu Mustafa Hilmi beyin memleketinin adıdır Tavlusun. Ayrıca Türkiye’de birçok ilin ilk planlamalarını yapan Burhanettin Çaylak’ın memleketi de yine Tavlusundur. Kayseri saat kulesini de yine Tavlusunlu Salih Kızıklı usta yapmıştır. Kayseri’de baro olmadığı halde Tavlusun Köyü’nde 11 avukat bulunduğu bilinmektedir”, şeklinde konuştu.
Tavlusunlular’dan pekçok denizci yetişmiş
Araştırmaları sırasında Tavlusun’da her evde en az 1 kişinin müzik enstrümanı çaldığını öğrendiklerine değinen yapımcı yönetmen Hayrettin Doğan, sözlerini şöyle tamamladı. “Tavlusun’da 115 Ermeni yaşamış. Kayseri’de hiç doktor yokken, Tavlusun’da 4-5 doktor varmış. Ve de Tavlusunlular’dan pekçok denizci yetişmiş. Bunların hepsi, zamanında İstanbul’a sarayda çalışmak için gidenlerin sayesinde olmuş. Bu durum Tavlusunlular’ın İstanbul ziyaretlerinin kanıtıdır. Ressam Türkan Şatır, heykeltraş Süreyya Kafescioğlu, İTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Profesör Ruhi Kafescioğlu, Mimar Murat Kafescioğlu ve Ressam Gönül Erciyes Bingöl de dünyada nam salmış Tavlusunlu önemli isimlerdir. Bu tarihi ve kültürel yeri fotoğraflarla ve video görüntüleriyle daha yakından tanımak isteyenleri http://www.hayrettindogan.com/ web siteme bekliyorum.”
Yapımcı Yönetmen Hayrettin Doğan’ı tanıyalım
26.10.1982 Kayseri doğumlu. Ortaöğretimini T.E.D. Kayseri Koleji’nde okudu. Lise eğitimini Kayseri Melikgazi Şeker Lisesi’nde, yükseköğretimini Niğde Üniversitesi Radyo – Tv Yayımcılığı bölümünde icraa etti. Televizyonculuk hayatına 2004 yılında yapımcı ve yönetmenliğini yaptığı “Otomobil Dünyası”adlı programla başladı. Mesleki stajını T.R.T. Genel Müdürlüğü bünyesindeki dış yapımlar ve haber merkezinde gerçekleşirdi. Vatani görevini Elazığ Palu İlçe Jandarma Komutanlığı personel lojistik şubesinde takdirname ile bitirdi. Askerlik yıllarından itibaren kendini fotoğraf sanatına verdi. Çıktığı operasyonlarda ve birlik içinde birçok fotoğraf çekti ve bu fotoğraflarda çıkılan operasyonlarda belge niteliği ve devamında askerlerde moral kaynağı oldu. Vatani görevinin ardından Doğan, Devlet Güzel Sanatlar Galerisi Kayseri Atatürk Evi Sergi Salonu’nda 2,Kayseri Ticaret Odası’nda 1 ve T.B.M.M. Mustafa Necati Ankara Kültür Evi’nde fotoğraf sergilerine imza attı. Fotoğraflarında genelde insan ve doğa temalarını işleyen Doğan’ın fotoğraf alanındaki ilk ödülü Kayseri Sultansazlığı Fotoğraf Yarışması’nda sergileme almış olması oldu. Devamında birçok yarışmadan dereceler aldı. Doğan’ın son eseride, yaşadığı ve büyüdüğü yerleşke olan, zamanında Rumlar’ın, Ermeniler’in ve Türkler’in barış içinde yaşadıklarını vurguladığı “Medeniyetler Beşiği: Tavlusun” belgeseli oldu. Belgesel iki günde 750 izlenme oranına erişti.
Bu haberi ve fotoğraflarını bizimle paylaşan değerli meslektaşımız Hayrettin Doğan’a teşekkürlerimizle…
Tavlusun’da Dostluk
