Kartepe Belediye Başkanı Av.M.Mustafa Kocaman’ın desteği ile kurulan Kocaeli’nin resmi, tescilli, ilk kadın kooperatifi Kartepe Kadın Eli Üretim ve İşletme Kooperatifi (KARKAD) Ticaret Bakanlığı Kooperatiflerin Desteklenmesi (KOOP-DES) Programı kapsamında alınan başvurularda yaptığı değerlendirmeler sonucu hibe desteği almaya hak kazandı. Böylelikle Kocaeli’den hibe desteği almaya hak kazanan ilk ve tek kadın kooperatifi oldu.
Kartepeli 10 kadın tarafından kurulan KARKAD tamamen geleneksel usullerle hazırlanan tarhana, salça, erişte, kahvaltılık sos, taş değirmende öğütülmüş esmer buğdaydan ekşi maya ekmek, acıka, mantı, turşu, reçel gibi organik ürünleri kooperatifte evlerinde üreten kadınların ürünlerini alıp kooperatifte onlar adına satarak maddi ve manevi katkı sağlamak amacıyla Eylül 2019’da kurulmuştu. Kısa sürede yaptıkları güzel işlerle kamuoyunun dikkatini çeken KARKAD, bu süre zarfında hem üye sayısını, hem ürün çeşitliliğini, hem de satış hacmini arttırdı. Şimdi sizleri KARKAD Kurucu Başkanı Ece Çiftçi ile yaptığımız röportajın ikinci bölümüyle başbaşa bırakıyorum:
İnternet satışınız var mı? Aylık geliriniz ne kadar oluyor?
Web sitemiz kurulma aşamasında, instagram ve facebook üzerinden internet satışı yapıyoruz. Adım adım ilerliyoruz. Çok yoğun bir ağımız ve satışımız henüz yok ama, ortaklarımızın da pay aldığı, aile bütçesine katkıda bulunduğu aylık bizi tatmin edecek bir gelir elde edebiliyoruz. Ay ay değiştiği için size çok net bir meblağ söylemem mümkün değil. Ama, yaklaşık aylık 7-8 bin lira gibi bir gelir elde edebiliyoruz. Bu belki ilk etapta duyanlara az gelebilir ama biz daha bir yılımızı yeni doldurduk. Bunun yanında kazandık, kazandığımızla yatırım da yaptık. Üstelik, biliyorsunuz bu sene tüm dünya gibi biz de pandemi süreciyle başbaşa kaldık. İki buçuk ay tamamen kapımıza kilit vurduk. Tüm kadınlarımıza cesaret edip bir yerden başlamalarını öneriyorum. Normalde küçücük ticari bir işletme açtığınız zaman bile bir yılı doldurmadan, herhangi bir kar elde edemiyorsunuz. Ancak işletmenizi ayakta tutmaya çalışıyorsunuz. Onun için bence gayet iyi gidiyoruz. Hammadde alıyoruz. Ambalaj kısmı var, paketleme kısmı var, kavanozların süsleme kısmı var ve maliyet gerektiren kalemler, bunları kazandığımızdan harcıyoruz. Bunu da hesaba kattığımız zaman, çok kısa zamanda ciddi başarı elde ettiğimizi düşünüyorum.
Yeni ortak kabul ediyor musunuz? Nasıl?
Şu anda 14 ortağız ve ortak sayımız da artmaya devam ediyor. Önce yeni ortak adayımızla birlikte neler yapabileceğimizi konuşuyoruz. Sonra yönetim kurulumuz toplanıyor ve bir karar alıyor. Bütün yönetim kurulu üyeleri onayladıktan sonra, karar defterine yazıyoruz. Ticaret Bakanlığı’na bildirmemiz için, muhtar onaylı temiz hal kağıdını, ikametgah ve nüfus cüzdanı örneğini istiyoruz. Ticaret Bakanlığı MERSİS onayından sonra siz resmen ortak olmuş oluyorsunuz. Bu size ne kazandırıyor? Bizimle beraber işletme içinde çalışırsanız çalıştığınız saat ücreti kadar size nakit ödeme yapıyoruz. Bir saat ücretimiz 7 TL. Ayrıca diyelim ki siz gelemeyeceksiniz ama evde çalışıyorsunuz, tarhana yapıyorsunuz, elişi yapıyorsunuz, evde devamlı bir üretim halindesiniz. Biz onları alıyoruz sizden yüzde 25’i kooperatife kalacak şekilde, ürünlerinizi pazarlıyoruz, satıyoruz. Ürünlerinizin karşılığını yine nakit olarak ödüyoruz. Biz istiyoruz ki, kadın kazansın, ekonomik özgürlüğünü eline alsın. Hayata ben de varım diyebilsin. Tabiki para kazanıyoruz, burası ticari bir işletme ama işe biraz da sosyal sorumluluk projesi gözüyle bakıyoruz.
Ata tohumu ile ilgili çalışmalarınız var mı?
Bizim köyümüzde batak bir arazimiz var. Başkanımızda o konunun üzerine çok eğiliyor, temizliğini yaptırıyor. Çocukluğumuzda, o zamanki ismiyle batak fasülyesi derdik, orada çok lezzetli bir fasülye yetişirdi. Ata tohumu mısırımız vardı. Tabi bunlar hep ata tohumuydu. Zannediyorum artık bunları bulmamız çok zor, bulamayacağız gibi görünüyor. Ama hükümetimiz ata tohumu ile ilgili çok güzel çalışmalar yapıyor. Tohum bankası oluşturuldu. Ben aslında buğday yetiştirmek istiyorum. Hayallerimden biri bu. Çünkü yılın 4’te 3’ü batak dediğimiz alan sulak bir arazi. Burası toprak analizleri yapılıp, belli bir kısmında böyle birşey yapabilme imkanımız olduğunu düşünüyorum. Onun için çalışmalarımızz var ama, daha çok minik. Umarım ondan da iyi sonuçlar alırız.
Geçen hafta Ankara’daki Türkiye Kooperatifler Fuarı’na katıldınız. Nasıl geçti?
Kooperatif olarak ilk defa bir fuara katıldık. Ankara’da ilimizi temsil ettik. Geçmiş senelerde kurulan kooperatiflerle diyalog kurma imkanımız oldu. 7-8 senelik kooperatifler ile tanıştık. Neler yapmışlar öğrendik. Bunlar bizim yolumuza ışık oldu. Çok güzel bağlantılar kurduk. Verimli bir fuar oldu bizim için. Büyük bir tecrübeyi ilk defa deneyimledik. Bundan sonra da ekip olarak birçok fuara katılacağız. Türkiye Kooperatifler Fuarı’nda tecrübeli kooperatiflerle konuşurken eksiklerimizi görme imkanını yakaladık. Bu çok önemliydi bizim için. Çünkü hep söylerim övgü çok kıymetli ama benim için eleştiri daha kıymetlidir. Çünkü bana yolumu gösterir. Ankara’ya çok uzun zaman önce gitmiştim. Çok sevdim Ankara’nın son halini. 20 yıl önce gittiğimde hiç sevmemiştim. Şehir olarak hayran oldum Ankara’ya, o kadar değişmiş ki o kadar düzenli büyümüş ki hayran olmamak mümkün değil. Trafiği muhteşem yöneten bir kent haline gelmiş. En kısa zamanda tekrar gezmeye gideceğim.
KOOP DES projeniz hakkında ne söyleyeceksiniz?
Adından da anlayabileceğiniz gibi Ticaret Bakanlığı’nın kooperatiflere destek programı bu. Ticaret Bakanlığı kooperatiflerden proje hazırlamalarını istiyor ve onay alan projelere 150 bin ile 200 bin arası hibe desteği sağlıyor. Bu destekten faydalanmak için, biz de proje yaptık, kooperatif müdürümüz Fatmanur Ceyhan’ın bu projede büyük emeği var. 1.5 ay gibi zorlu bir süreçten geçtik. Projeyi hazırladık. İl ticaret müdürlüğüne teslim ettik. Önce il ticaret müdürlüğünden 100 üzerinden 90 puanla onay aldık. Ondan sonra da geçtiğimiz hafta Ticaret Bakanlığı projemizi onayladı. Büyümemiz ve üretimimizi artırmamız için temel de gerekli olan bir tesisat projesi yaptık. Projenin içinde vakum makinaları, konserve kapama makinaları, ısı ölçerler, hamur karma makinalarımız var ama daha büyüklerini almak istiyoruz. Sanayi tipi fırınlar, meyve sebze kurutma makinaları alacağız. Çünkü, biz özellikle eşme ayvasını kurutup cipsini sağlıklı atıştırmalık olarak yapmak istiyoruz. Bunlar için tesisat eksiğimiz vardı. Ticaret Bakanlığı bizim projemize destek verdi. Bu hafta ayaklarımız yerden kesik çok mutluyuz. Aldığımız bu hibe desteği ile birçok eksiğimizi tamamlayacağımızı düşünüyoruz.
Yeni projeleriniz var mı?
Biz satış ofisimizin yanısıra burada aynı zamanda restoran olarak da hizmet veriyoruz. Restoran olarak yazın bahçemiz çok müsait ama, kapalı alanımız biraz küçük olduğu için kışın biraz dar bir alanda kalacağız. Onun için bahçemizin bir tarafına camla kapanmış bir kış bahçesi hayalimiz var, onu hayata geçirmeyi düşünüyoruz. İnşallah yakın zamanda gerçekleştiririz. Bir odun sobası kurup içinde, misafirlerimizi orada keyifle ağırlamak istiyoruz. Kooperatif kurarken benim hayallerimizden biri de yine belediye ile de ortak çalışmalar yapıp, güzel temiz havası olan bu cennet Kartepe’de bizim için bence yolumuza ışık olan, tecrübelerinden faydalandığımız, hayattan aldıkları derslerle bizi büyüten yaşlılar için bir bakımevi evi açmak istiyorum. Annemle yaşıyorum. Babamı 6 yıl önce kaybettim. Benim için aile büyükleri çok kıymetli, bizi büyütmüşler, bu yaşa getirmişler. Onların bize ihtiyaç duyduğu bu yaşlılık zamanlarında da onlara kucak açacak bir yer yapmak harika olur. İnşallah bu hayalimi de gerçekleştiririm.
