Yeşilin ve mavinin birbirine kavuştuğu bir coğrafyadır Kandıra. Renkten renge giren ormanları, tertemiz denizi ve tarihi mekânları ile turistlerin yoğunlukla tercih ettiği bir ilçedir Kandıra. Çünkü, 52 km uzunluğundaki sahil bandı ve içerdiği doğal güzellikleri, akarsu, göl, deniz, mesire alanı, ada, mağara, kayalıklar gibi turistik zenginlikleri oldukça fazla olan bir ilçedir Kandıra. İstanbul il sınırından başlayarak batıdan doğuya doğru sıralanan Pınarlı, Bağırganlı, Seyrek, Sarısu, Kerpe, Kumcağız, Kefken, Kovanağzı, Cebeci, Tuzağzı, Babalı, Dikili gibi birbirinden güzel sahilleri tertemiz denizi ile mükemmel bir coğrafyadır Kandıra. Sizleri Kandıra’nın Duraçalı Köyü’nde yapılan Biberiye Dikim Şenliği’ne götüreceğim.
Köye gitmeden sizlere kısaca Kandıra’nın neleri meşhur sizlere onlardan bahsedeyim. Kandıra’nın eşsiz doğa yapısının, denizinin yanısıra en ünlü değerlerinden biri de yoğurdudur. Tadını manda sütünden yapılmasından alan Kandıra yoğurdu, üzerinde oluşan katmer katmer kaymağı ile nam salmıştır. Kıvamı ve lezzetiyle Kandıra yoğurdunu bir kez tattınız mı bir daha bu lezzetten kolayına vazgeçmeniz mümkün değildir. Benden söylemesi. Sağolsun Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, dikim şenliği dönüşü bize birer minik kova Kandıra Yoğurdu hediye etti, ordan biliyorum. Kandıra’nın en önemli değerlerinden bir diğeri de Kandıra Bezi. Kandıra’nın köylerinde dokuma tezgâhlarında dokunan Kandıra Bezi’nin şile bezinin asıl kaynağı olduğu bilmeyen yoktur buralarda. Hammaddesi keten olan “Kandıra Bezi” tohumun toprağa düşmesinden kumaşın tezgâhtan alınmasına kadar her aşamada hayli uğraş gerektiren bir üründür. Kandıra’da sığır, manda, koyun, keçi yetiştiriciliği ile tavuk ve hindi yetiştiriciliği fazlacadır. Hatta orijinal adı “Amerikan Bronzu” olan siyah renkli hindi “Kandıra Hindisi” olarak da anılmaktadır. Bölgede Kandıra Hindisi merada otlaması, yüksek et tutması ve lezzeti ile büyük ilgi görüyor.
Kandıra ilçesinin değerlerini anlatmaya sayfalar yetmez
Kandıra ilçesinin değerlerini anlatmaya sayfalar yetmez. Kandıra’nın üretken insalarının projeleri de saymakla bitmez. İyisi mi gelin biz ana konumuza dönelim. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin çiftçilerin daha yüksek gelir getiren ürünlerin yetiştirilmesini teşvik ettiği Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Projesi (TABİP) dikim şenliğine davet edilmiştim. Köyden kente göçün olmasını istemiyorsanız yeni üretim modellerini devreye almanız gerekiyor diyen Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın ve ekibi, bölgenin kalkınması ile ilgili, yine diğer illere de örnek olacak bir projeyi hayata geçiriyorlardı. Bizlerde bu özel projenin dikim şenliğine tanıklık ettik. Proje ile ilgili detayları vermeden önce sizleri dikim şenliğinin yapıldığı Duraçalı Köyü’nde gezidirmek istiyorum.
Duraçalı, eski ismiyle Alaybey
Duraçalı, eski ismiyle Alaybey, Kocaeli ilinin Kandıra ilçesine bağlı bir köydür, bir mahalledir. Alay olması nedeniyle mahallenin ismi alaydaki bey anlamında “Alay Bey” olarak kalmıştır. Sonradan Duraçalı olarak değiştirilmiş. Köy halkının Anadolu’ya ilk göç edip, Ege dolaylarına, oradan da kuzeye göç eden Türkler’den olduğu bilinmektedir. Mahallenin daha önce Doğu Roma ve Bizans yerleşim alanlarına tanıklık ettiği bazı kalıntılardan anlaşılmaktadır. Bunlar, mahallenin bazı bölgelerinde bulunan tümülüslerden (toplu taş mezar) anlaşılmaktadır. Köy halkının daha önce dağınık kabile şeklindeki yaşam alanları, 1800’lü yıllardan sonra, eşkiya ve çete baskınlarına dayanamayıp, bir yere toplandığı düşünülmektedir. Osmanlı Devleti zamanında devlet sarayının meyve ve sebze ihtiyaçları bu çevre köylerden tedarik edildiği bilinmektedir. Bundan dolayı köy halkına “Manav” da denmektedir.
Kandıra’nın üretim konusunda en aktif köylerinden bir tanesi Duraçali
Duraçalı Köyü, Kocaeli il merkezine 45 km, Kandıra ilçesine ve Karadeniz sahil şeridine 5 km uzaklıktadır. Köyde, ilköğretim okulu yoktur fakat taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Mahalleye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup mahallede elektrik , sabit telefon ve ADSL internet ağı vardır. Kandıra’nın üretim konusunda en aktif köylerinden bir tanesi Duraçali Köyü’dür. Mahalle geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlıyor. Bu köyde yaşayanlar çiftçilikle uğraşıyorlar. 50 hane çiftçilikle uğraşıyor. 30 hane de emekli.
Buffa isminde bir manda çiftliği var
Burada mantar fabrikası var. Şimdi artık bu köyde tıbbi biberiye üretimine de başlandı. Eşsiz doğası ile sahile geçiş güzergahında olan köyün konumu da çok güzel. Çiftçiler, tarlalarından alıp geldikleri doğal yetiştirdikleri ürünleri, yol kenarlarında satışa sunuyorlar. Yolunuz Kandıra’ya düşünce ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız. Ayrıca burada Buffa isminde bir manda çiftliği de var. İtalya’dan gelmiş mandalarla kurulmuş bu tesiste, şu anda 1000’i aşkın manda var. Onun da gübresi organik gübre olarak arazilerde kullanılıyor. Daha önce de söylediğim üzere, tadına doyamayacağınız harika bir manda yoğurdu var. Koyun, keçi ve inek sütü, peyniri üretimi var. Köyde yaklaşık 250 ton fındık üretimi oluyormuş. 100 tona yakın domates, biber, patlıcan üretimi oluyormuş. Sizin anlayacağınız buralar hep organik topraklar. Üretim suni gübre kullanılmadan, doğal hayvan gübresi ile yapılıyor. Hayvanlar doğal ortamında merada otluyor, sonra sağılıp, sütünden peynir ve yoğurt yapılıyor.
Kandıra tarım toprakları en geniş olan ilçe
Şimdilerde de 12 bin metrekare bir araziye sadece biberiye ekiliyor. Mahallede yaklaşık 50 dönüm araziye biberiye ekimi olacak. Toplamda da Kandıra ve çevresinde 1100 dönüme biberiye ekilecek. Biberiye projesinden sonra, melisa, adaçayı ve tıbbi nane projeleri de yapılacak. Kandıra tarım toprakları en geniş olan ilçesi olduğu için bu konuda öncülük yapacak. Köyün halkının eğitim durumu genellikle lise mezunu. Ekimin yapılacağı arazinin sahibi Uludağ Üniversitesi mezunu 25 yaşında gencecik bir ziraat mühendisi. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler üzerine araştırmalar yapmış. Bu projeye el atmış ve ailesi ile birlikte tarım yapıyor. Gerekirse işçi de tutacağını da söyleyen toprak sahibi, 100 dönüm arazimiz vardı. Hepsinden toprak alındı analizi yapıldı. En uygun burası seçildi. Biberiye organik toprak istiyor. Daha çok kumlu, torflu, ve vitamin bakımından zengin olan toprakları seviyor, şeklinde bilgi verdi. İşte tam da bu noktada dikim şenliğinde tanıştığım, tüm bu bilgileri mahalle muhtarının oğlu Emre Erbay Bey’den aldığımı ifade etmek istiyorum. Erbay, geçtiğimiz mart ayında proje başvurusunu yapmış. Kabul olmuş projesi. Geçtiğimiz hafta yapılan dikim şenliğinde ilk dikim Emre erbay’ın arazisinden başladı. Biberiye bitkisi hakkında biraz bilgi vermesini ve bundan sonraki aşamalarda neler olacağını soruyorum ve Emre Bey anlatıyor:
Biberiyenin faydaları
Biberiye, mor çiçekli ve çalı görünümlü bitkidir. Akdeniz çevresinde yaygın olarak yetişen bitkinin genç sürgünleri bahar olarak, kendisi ise süs bitkisi olarak kullanılır. Çiçekleri haşlanarak uyarıcı bir şurup elde edildiği gibi, “biberiye ispirtosu”, kolonya vb. yapmaya yarayan değerli bir esans da çıkarılır. Ayrıca, yapraklarından yağ elde edilir. Biberiye, derin temizlik sağlar ve antibakteriyel ürünlerden daha mikrop kırıcı özelliğe sahiptir. Biberiye Çayı özellikle sindirim sistemine faydalıdır. Ayrıca biberiye geleneksel olarak kas ağrısını hafifletmeye, hafızayı iyileştirmeye, bağışıklık sistemini ve dolaşım sistemini güçlendirmeye ve saç büyümesini teşvik etmeye yardımcı olmak için kullanılmış bir bitkidir. Biberiye, etleri marine etmekte de kullanılabilir. Vitaminler, mineraller ve antioksidanlar bakımından zengin olan biberiye, yüzyıllardır gıda ve ilaç olarak kullanılmaktadır.
Yağı çıkarılacak ve ilaç endüstrisine satışı gerçekleşecek
Bu kokulu yaprak dökmeyen bitki, nane ailesine aittir ve çok çeşitli tedavi edici özellikler gösterir. Sindirime yardımcı olur, zihinsel odağı geliştirir ve beyninizi keskin tutar. Ayrıca, yaşlanmayı yavaşlatan ve oksidatif stresi azaltan fitokimyasallar açısından zengindir. Bu şifalı baharat çok çeşitli şekillerde kullanılabilir. En sevdiğiniz salatalara ve ev yapımı yemeklere ekleyebilir, bir çay olarak tüketebilir veya cildinize ve saçınıza biberiye esansiyel yağı uygulayabilirsiniz. Çay özellikle sindirim ve karaciğer sağlığı için faydalıdır. Düzenli olarak tüketildiğinde, vücudunuzun toksinlerden kurtulmasına ve iltihapla savaşmasına yardımcı olur. Yağı ise cilt bakımında kuıllanılır. Büyükşehir hasat zamanı makina ile gelecek hasadı yapacak. İzmit Vezirçiftliği’nde yağ sıkım merkezi yapıldı. Orada yağ sıkımı yapılacak, yağı çıkarılacak ve ilaç endüstrisine satışı gerçekleşecek.
Türkiye’nin birçok kentine örnek olacaktır
Ekim Şenliği kapsamında yaklaşık 2 milyon biberiye fidesi toprakla buluştu. Bu projeyle Kandıra ekonomisine 80 milyon liralık girdi sağlanması hedefleniyor. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin çiftçilerin daha yüksek gelir getiren ürünlerin yetiştirilmesini teşvik ettiği Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Projesi (TABİP) ekim şenliğinde konuşan başkan Tahir Büyükakın şunları söyledi. “2 ayda 1100 dönüme biberiye ekilecek. Bu süreci bizler hasada kadar takip edeceğiz. Kadınların projeye dahil olması için öncelikler sağladık. Umarım önümüzdeki yıllarda projeye dahil olan kadınlarımızın sayısı daha da artar. Tarımla turizm birleştiren bir proje yaptık. Ekoturizm konusunda örnek bir çiftlik geliştirilmesi için çalışıyoruz. Profesyonel bir ekip oluşturduk. Umuyorum ki projemiz Türkiye’nin birçok kentine örnek olacaktır. Hayırlı uğurlu olmasını diliyor, emeği geçen herkesi tebrik ediyorum.”
