Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Yönetim Kurulu Üyesi Cem Kınay’ın instagram hesabından yaptığı “Mezopotamya’nın Altın Üçgeni Bağlamında Turizm” konulu canlı yayın söyleşinin konuğu olan Diyarbakır Valisi Münir Karaloğlu, 2021’in Diyarbakır yılı olmasını istediklerini ifade ederek, UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na müracaat etmek için çok ciddi bir hazırlık içinde olduklarını söyledi.
2004–2009 yılları arasında Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri olarak kentimde tanıma fırsatı bulduğum Sayın Valimiz Münir Karaloğlu’nu dinlemekten büyük keyif aldım. Van, Bursa ve Antalya’da yaptığı birbirinden başarılı projelerini bildiğim Karaloğlu, Diyarbakır için büyük bir şans. Memleketim adına kendisini dinlerken gurur duydum. Bir an önce Diyarbakır’a gidip, yeniden kentimi görmek için heyecanlandım. Keyifli şöyleşiden aldığım notları sizlerle paylaşmak istiyorum:
Mezopotamya’nın Altın Üçgeni
Dünya genelinde ivme kazanan turizm sektörünün, günümüzün en büyük endüstrilerinden biri haline geldiğini söyleyen Diyarbakır Valisi Münir Karaloğlu, “Turizmin sosyal, kültürel ve ekonomik alandaki olumlu etkileri, bu endüstriye verilen önemi artırmakta ve ülkelerin turizmi geliştirme çabalarını hızlandırmaktadır. Turizmin bu denli önemli olduğu günümüzde turizmden fazla pay almak ve turizmi geliştirmek önemli bir olgudur. Bu durum beraberinde turistik bölgelerin planlı ve programlı bir şekilde tanıtımının yapılmasını gerekli kılmıştır. Bizler de bu anlamda “Mezopotamya’nın Altın Üçgeni” olarak adlandırdığımız Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa bölgesinde hummalı çalışmalar içerisindeyiz”, diye konuştu.
Körtik Tepe, Ortadoğu’nun en önemli yerleşim merkezlerinden biri
Mezopotamya’nın Altın Üçgeni olmadan dünyada medeniyet, inanç ve gastronomi tarihinin yazılamayacağını belirten, Vali Münir Karaloğlu, “İlimizden birçok ilke örnek verebiliriz ama, Körtik Tepe ile başlayayım. Dicle Nehri ve Batman Çayı’nın kesiştiği Körtik Tepe, Ortadoğu’nun en önemli yerleşim merkezlerinden biri. Buradaki yaşam 10 bin 450 yıl öncesine dayanıyor. Tarımın keşfiyle insanların yiyecek aramaktan vazgeçip bunun yerine yiyecek üretimine başladığı, bunun da yerleşimi zorunlu kıldığı gibi bir kural vardır. Çok genel geçer olan bu kural, Körtik Tepe ile geçerliliğini kaybetti. Burası, bilinenlerin yeniden ele alınmasını zorunlu kılmıştır. Çünkü Körtik Tepe’de avcılık ve toplayıcılık yapıp, yerleşik düzende yaşayan bir topluluk var”, dedi.
Tarihin her döneminde önemli olmuş bir kent Diyarbakır
Dünya insanlık tarihinin ilklerinin yaşandığı kent Diyarbakır’ı anlatan Vali Münir Karaloğlu, sözlerini şöyle sürdürdü. “Diyarbakır’ın kuzeyinde, Ergani Ovası’nda, Dicle Nehri’nin kenarında, göçebelikten yerleşik yaşama geçilip tarıma ilk başlanılan yerler arasında bulunan Çayönü Höyüğü günümüzden yaklaşık 10 bin yıl önceye tarihlenmesiyle sadece bölge değil, dünya uygarlık tarihi için de büyük önem taşıyor. Dünyada madencilik tarihi Çayönü ile başlıyor. İlk defa bu bölgede bakırı yarı ısıtarak veya soğuk dövme şeklinde ince aletler kullanılarak, boncuk ve takıların yapıldığı tespit edildi. Tarih öncesi dönemlerden itibaren her devirde önemini korumuş, Anadolu ile Mezopotamya, Avrupa ile Asya’ya doğal bir geçiş yolu olmuş, köprü görevini yapmış ve çeşitli uygarlıkların tarihi ve kültürel mirasını günümüze kadar taşımış bir kent Diyarbakır. Tarihin her döneminde önemli olmuş, siyaset merkezi olmuş, idare merkezi olmuş, ticaret merkezi olmuş, sanat ve edebiyat merkezi olmuş bir kent Diyarbakır.”
Amacımız surları ihya etmek ve geleceğe taşımak
Huzuruna kavuşan Diyarbakır’ın kendisiyle beraber çevresindeki 7-8 şehri de kalkındıracak niteliklere sahip olduğunu belirten Vali Karaloğlu, “Kültür turizminde son 4 saatin verildiği şehirdi Diyarbakır. Bugün artık büyük tur operatörleri Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa’yı kapsayan 3 gece 4 günlük turlar satmaya başladı. Çok değerli bir şehir Diyarbakır. Örneğin, dünyada sur olarak tek örnek teşkil eden ve bir açık hava müzesi niteliği taşıyan Diyarbakır surları, 82 burçtan ve 4 ana kapıdan oluşuyor. Gelir gelmez ilk iş olarak, herkesin ortak paydası olan surlarımızı temizledik. İlk ihalemiz surların restorasyonu ile ilgili oldu. Sonra 7 burcun, içkale surlarının onarımını yapmak için ihale yaptık. 10-15 gün içinde içkale bütün burçlarını ve surlarını elden geçireceğiz. Amacımız surları ihya etmek ve geleceğe taşımak”, şeklinde konuştu.
Barış, kardeşlik, huzur ve hoşgörü üzerine kurulu bir kent Diyarbakır
Diyarbakır’ın dün olduğu gibi bugün de barış, kardeşlik, huzur ve hoşgörü üzerine kurulu bir kent olduğunu hatırlatan Vali Karaloğlu, şunları söyledi. “Devlet son 5 yılda gerekeni yaparak, huzur ve güven ortamını sağladı. Bugün Diyarbakır dünyanın birçok şehrinin kıskanacağı tarihi zenginliğine sahip, evrensel kültürün oluşturduğu tüm ortak paydaları bünyesinde barındıran ve toplumsal kalkınmasıyla huzuru ve refahı başta olmak üzere bölgesine liderlik yapacak, ülkemizin en gelişmiş kentlerinden biri. Artık Diyarbakır’da yaşayan vatandaşların huzur ortamına sahip çıkması ve Diyarbakır’ın kaybettiği zamanı telafi etmek için adeta koşması gerekiyor.”
Diyarbakır Sur içi Türkiye ve insanlık için yeni bir turizm merkezi olacak
Vali Karaloğlu, teröristlerce tahrip edilen tarihi Sur ilçesinde çok önemli işler yapıldığını ifade ederek en çok tahribatın yaşandığı mahallerle ilgili olarak da şöyle konuştu: “Hendekleri ortadan kaldırdık. Devletimiz her talebimizi yerine getirdi. Olağanüstü bir gayretle çok şey yapıldı. Kolay birşey değildi. 12 bin vatandaşımızla helalleştik, kamulaştırma yaptık. Geleceği tasarladık. Bölge hala kapalı. Ancak, hedefimiz bu sene nisan ayında tamamı olmasa bile bölgenin bir kısmını açıp halkımıza orada neler yaptığımızı göstermek. Oradaki cami, kilise, han, çeşme, hamam gibi birçok tarihi yapı çukur olaylarında zarar görmüştü. Bir kısmının restorasyonu tamamlandı. Çalışmalar tamamlandığı zaman orası sadece Diyarbakır için değil, Türkiye ve insanlık için yeni bir turizm merkezi olacak.”
Roma döneminde gizemli bir din olan Mithras
Tarihi Zerzevan Kalesi’nin dünyanın gündemine oturduğuna dikkat çeken Vali Karaloğlu, “Çınar ilçemiz yakınlarındaki UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan ve kazı yürütülen Zerzevan Kalesi Roma İmparatorluğu döneminde garnizon olarak kullanılmış. Zerzevan Kalesi’ni dünya gündemine taşıyan en iyi korunmuş Roma Kalesi olmasından öte, Roma döneminde gizemli bir din olan Mithras dinine ait bir yeraltı tapınağı olan Mithras Tapınağı’nın bu kalenin içerisinde yer almasıdır. Roma’nın Hristiyanlık öncesi son dini inancı mitraizm. Patara’ya bile yılda 300 bin ziyaretçi giderken, Zerzevan Kalesi’ni 2019 yılında 500 bin ziyaretçi gezdi. Bu bir rekordur. Bunun sebebi Mitras Tapınağı’dır. Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Mustafa Varank’ın girişimleri ile GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı kaledeki çalışmalara destek olmak için Zerzevan Kalesi Vakfı kuruldu. GAP’tan gelen ödenekle kalemize karşılama merkezi yapacağız. Böylelikle kaleyi gezmeye gelenlerin araçlarını park edebilecekleri bir otopark alanının yanısıra, kafe ve restoranlar ile tuvaletler de hazır olacak. Konum olarak Zerzevan Kalesi, Mardin ve Diyarbakır’ın tam ortasında, iki şehirimize de çok şey katacak.”
Yaratıcı Şehirler Ağı’na müracaat
UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na müracaat etmek için çok ciddi bir hazırlığımız var diyen Diyarbakır Valisi Münir Karaloğlu, sözlerini şöyle tamamladı. “Valilik, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, Ticaret ve Sanayi Odası, Esnaf Odaları Birliği, diğer sivil toplum kuruluşları ve turizm sektörü ile hummalı bir çalışmamız var. Gastronomi alanında önemli işler yapan şehirlerimiz var. Onların tecrübe ettikleri şeylerden istifade ederek yeni bir değer koymak istiyoruz. Diyarbakır’ı gastroturizmle de geliştirmek istiyoruz. Gastro İnovasyon Merkezi kuracağız. Böylelikle ilimizin yöresel ürünlerini ekonomiye kazandıracak, üretim ve pazarlama süreçlerini destekleyecek, eğitim ve danışmanlık hizmetleri vereceğiz.”
Fotoğraflar: Anadolu Ajansı ve DHA.
